A transmisión, de predominancia oral, de chistes, ditos ou recitados onde o sexo, as partes pudendas ou os excrementos son protagonistas quedou restrinxida a ámbitos de confianza (adolescentes, amizades,…), e poucas veces chega aos gabinetes de investigación, e moito menos aínda a ter difusión impresa, a pesar de que tivo unha grande influencia na literatura de creación chamada libertina ou alegre que cultivaron numerosos escritores na antigüidade e, máis recentemente, desde o século XVI en adiante.

O vocábulo obsceno, que normalmente interpretamos como sinónimo de impúdico, indecente ou inmoral, ten etimoloxía dubidosa e significados diferentes segundo a adscrición cultural ou relixiosa da persoa. En todo caso, obsceno é aquilo que se esconde, que se considera que non se debe ver ou dicir en público porque pode ser ofensivo ou ter categoría de vicio. O obsceno é fillo da represión cultural e relixiosa exercida polos poderes sobre os desexos sexuais das persoas e conta cun amplo e moi variado repertorio de manifestacións. É por iso polo que estes relatos adoitan ter por obxecto de burla cregos, frades, monxas e, en xeral, todos aqueles personaxes que exercen ou representan poder represivo sobre o pobo. 

Por tanto, contar de sexo e de escatoloxía puido ser unha maneira de rebeldía contra censuras, tanto dos máis cativos contra os adultos como dos sometidos contra os opresores. Un recurso social contra a alienación que, ademais, ten o engado do prohibido.

Nesta xornada contamos co saber de especialistas na materia que van tratar e debater sobre estes temas desde diferentes puntos de vista así como analizar a súa presenza e supervivencia nos diferentes xéneros da literatura de tradición oral. A música, a poesía e o conto de tema erótico ou escatolóxico forman parte da nosa bagaxe cultural e, só por iso, debemos afrontar o seu estudo con criterios científicos e, podendo ser, espidos de toda clase de prexuízos.

10.30-11.30 Conferencia: Sexo e obscenidade na canción popular galega

Rubén Aramburu

Mini e Mero ilustrarán musicalmente o relatorio

11.30-12.30 Conferencia: Na cona da vella non manda ninguén

Olga Novo

12.30-14.00 Mesa redonda: E dálle que dálle! O erotismo como sátira fronte á represión social

Rubén Aramburo  e Olga Novo. Coordina: Antonio Reigosa

 

16.00-17.00 Conferencia: A poética do noxo: excrementos e outras repugnancias na literatura oral galega

J. Luis Garrosa

17.00-18.00 Conferencia: Os contos eróticos galegos

Xosé Miranda e Xoán Cuba

18.00-19.30 Mesa redonda: Cuarta máis, cuarta menos!  Escatoloxía, prexuízos e tabús

J. Luis Garrosa, Xosé Miranda e Xoán Cuba. Coordina: Isidro Novo

 

19.30-20.30 Ti contabas as estrelas, eu as areas do chan

Luís “O Caruncho”

Percorrido polo repertorio popular baseado en experiencias propias, cantigas, contos e romances